Rośnie zagrożenie lawinowe

2012-01-23 16:51

Jeszcze na początku grudnia 2011 wydawało się, że zima zupełnie w tym roku o nas zapomniała. W górach temperatura powietrza była powyżej 0oC, nie było widać śladu śniegu. Jednak już 3 grudnia temperatura spadła poniżej 0oC i zaczął padać śnieg, który utworzył pokrywę śnieżną. Od tej pory po dzień dzisiejszy, z niewielkimi przerwami, śnieg w górach padał prawie codziennie i jak to w górach bywa, często tym opadom towarzyszył silny wiatr. Takie warunki powodują duże zróżnicowanie miąższości pokrywy śnieżnej z powodu przewiewania śniegu z partii szczytowych i jego odkładanie we klęsłych formach terenu t.j. w kotłach polodowcowych, dolinach rzecznych, niszach niwalnych i źródliskowych. Wysokie miąższości pokrywy śnieżnej notuje się ponadto w strefie górnej granicy lasu, gdzie wiatr gwałtownie wyhamowuje i odkłada niesiony przez siebie śnieg.

Tworząca się pokrywa śnieżna nie jest jednak jednorodna w swej strukturze i w zależności od ekspozycji i nachylenia stoku, kierunku i prędkości wiatru oraz lokalnych wahań temperatury zmieniają się i lokalnie różnicują jej właściwości fizyczne i chemiczne. Na stan pokrywy śnieżnej wpływają też epizody ociepleń i odwilży oraz zjawiska termiczne towarzyszące wiatrom fenowym. Wszystkie te czynniki wpływają bezpośrednio na stabilność pokrywy śnieżnej, która z kolei decyduje o zagrożeniu lawionowym. Mimo, że Karkonoski Park Narodowy co roku zamyka najbardziej zagrożone lawinami odcinki szlaków turystycznych, nie można jednak wykluczyć umyślnego bądź przypadkowego znalezienia się osób w terenie zagrożonym lawinami. Dlatego też ważne jest aby osoby te były dobrze poinformowane o stopniu aktualnego zagrożenia lawinowego. Taki codziennie aktualizowany komunikat lawinowy jet publikowany przez Karkonoską Grupę GOPR.

Aby sprawdzić stabilność pokrywy śnieżnej wykonuje się specjalne testy pozwalające prosto i szybko ocenić zagrożenie lawinowe. W celach naukowych wykonuje się bardziej szczegółowe pomiary pozwalające ocenić w profilu pionowym następujące parametry pokrywy śnieżnej: temperatura, wilgotność, gęstość, zapas wody, forma i wielkość ziaren, zwartość(twardość). Zwłaszcza ten ostatni parametr jest kluczowy dla oceny stabilności pokrywy śnieżnej.

Aktualnie, po prawie dwu miesięcznym okresie formowania się pokrywy śnieżnej w zachodnich Karkonoszach, jej miąższość w strefie górnej granicy lasu przekracza 250 cm, a w niektórych miejscach nawet 300 cm, średnio w wierzchowinowych partiach Karkonoszy miąższość pokrywy śnieżnej wynosi ok. 150 cm. Średnia gęstość pokrywy śnieżnej wynosi aktualnie ok. 0,320 g/cm3(320 kg/m3), a średni zapas wody w pokrywie śnieżnej wynosi ok. 500 mm. Na załączonych zdjęciach przedstawiamy profil(szurf) badawczy wykonany w dniu 15.01.2012 r. na północnym stoku Kamiennika w zachodnich Karkonoszach. Miąższość pokrywy śnieżnej w tym miejscu wyniosła 260 cm. Dość wyraźnie widać zróżnicowanie warstwowe pokrywy śnieżnej, w których "zapisały się" przemiany właściwości fizycznych poszczególnych warstw. To zróżnicowanie zostało przedstawione w formie graficznego profilu, na którym zaznaczono szczególnie niestabilne miesca w pokwywie śnieżnej. Szczególnie niebezpieczna jest górna warstwa świeżo spadłego i przewianego śniegu o miąższości ok. 100 cm, która spoczywa na cienkiej warstwie twardego śniegu z wkładkami lodowymi. Cechy kolejnych, położonych niżej, warstw również wskazują na dość dużą potencjalną niestabilność co powoduje, że generalnie należy ocenić stabilność pokrywy śnieżnej we wszystkich ekspozycjach stoków w Karkonoszach jako niską, w związku z czym zagrożenie lawinowe jest znaczne, a ze względu na nadal występujące opady śniegu i silny wiatr zagrożenie lawinowe wykazywać będzie tendencją wzrostową.

Po raz kolejny zatem apelujemy o rozsądek i przestrzeganie zakazu wstępu na zamknięte ze względu na zagrożenie lawinowe szlaki.

KPN